Middelburg

Liberalisering van de woningmarkt als geheel is in Wonen 4.0 het centrale thema. Dit is onwenselijk. De oorsprong van de bescherming van de huurmarkt ligt in het besef dat een woning een basisvoorziening is waar mensen niet zonder kunnen en het besef dat de overheid er zorg voor hoort te dragen dat iedereen toegang heeft tot de basisvoorzieningen, ook mensen met lagere inkomens.

De oorsprong van de hypotheekrente-aftrek ligt in een oud kabinetsvoornemen om het kopen van een huis aantrekkelijker te maken. Dat dit uiteindelijk totaal uit de klauwen is gelopen en is verworden tot een gelegaliseerde manier van belastingontduiking, was nooit de bedoeling.

Daarom presenteer ik u hierbij mijn eigen plan: Wonen 5.0. Dit plan gaat er vanuit dat woningcorporaties koopwoningen gaan opkopen en vervolgens verhuren. Het plan kan gebruikt worden in die regio's waar er een overschot is aan koopwoningen en een schaarste aan goede, betaalbare huurwoningen, dus in vrijwel heel Nederland. Het plan heeft verschillende voordelen. Ten eerste kunnen meer kopers hun huis kwijt, terwijl dit nu een groot probleem is. Ten tweede wordt het gebrek aan huurwoningen opgelost. En ten derde krijg je meer gedifferentieerde wijken, geen wijken die ofwel vrijwel geheel uit koopwoningen bestaan, ofwel vrijwel geheel uit huurwoningen, zoals in veel na-oorlogse wijken het geval is, maar een goede mix.

Natuurlijk zijn er ook nadelen. En daarvan is dat, wanneer er weer economische groei is, de vraag naar koopwoningen weer zal toenemen en er een afname is in de vraag naar huurwoningen. Dit wordt echter nu al regelmatig opgelost door huurwoningen te verkopen, dus feitelijk is dit geen probleem. Een groter probleem is dat woningcorporaties meer moeten investeren, en de vraag is in hoeverre ze hier geld voor hebben. En tenslotte, het levert geen oplossing voor het gebrek aan werk in de bouw. Er wordt niet nieuw gebouwd, alleen geschoven tussen koop en huur.

Hierbij moet echter de kanttekening worden gemaakt dat de bouw het in de toekomst vooral zal moeten hebben van verbetering van bestaande woningen (bijvoorbeeld voor energiebesparing) en sloop en nieuwbouw van verouderde woningen. Grootschalige bouw, zoals in de afgelopen decennia, zal ook bij een opleving van de economie niet meer plaatsvinden, omdat de Nederlandse bevolking, in bepaalde gebieden nu al en in de toekomst overal, krimpt. Waarschijnlijk staan er nu al meer woningen en kantoren leeg dan er ooit nodig zullen zijn.

Ongetwijfeld zijn er (o.a. financile) redenen waarom Wonen 5.0 in de praktijk onuitvoerbaar is. Toch heb ik stiekem het idee dat het in ieder geval beter is dan zijn voorganger.